Eigenlijk zijn ‘gezellige kerstdagen’ een onbereikbaar ideaal. Want wie voldoet aan het gepresenteerde plaatje? We worden klaargestoomd voor desillusie, stress en een onbevredigend gevoel… maar wat is onze eigen keuze?

Velen van ons kijken uit naar de kerstdagen: gelukkige mensen, lekker eten en een mooi versierd huis. Wie wil dat nou niet? Rond de kerstdagen verschijnt dit beeld steeds vaker op tv en in de bladen. En als je dat zo veel om je heen ziet, is het heel verleidelijk dat ideale plaatje ook bij jou thuis te creëren. Maar wat levert het je daadwerkelijk op?

we kopen: een ideaal

De meesten van ons hebben alle mooie spullen van de plaatjes die ons voorgeschoteld worden niet in huis. De winkels liggen er echter vol mee. En dus kopen we om maar zo dicht mogelijk bij dat ideaalplaatje te komen.

Prachtig serviesgoed voor een 4-gangen diner, terwijl we normaal gesproken alleen maar een eenpansgerecht met een kant en klaar toetje eten. Grote kerstbomen volgehangen met ballen, terwijl we de rest van het jaar amper een bos bloemen kopen voor in onze eigen huiskamer. En dan zullen we het maar niet hebben over die nieuwe tv die er moet staan of toch maar meteen een grote nieuwe eettafel zodat iedereen kan zitten.

Maar kies je bewust voor wat je in de media ziet? Of laat jij je meenemen en verleiden? Wat is je eigen keuze, wat maakt jou nou écht gelukkig? Het geld dat je wilt uitgeven aan dat ideale plaatje komt niet uit de lucht vallen (tenzij je de loterij wint, maar die kans is klein). En als je meer geld uitgeeft dan er maandelijks binnenkomt, zul je de rekening toch écht een keer gepresenteerd krijgen.

Wat je (al) bezit is veel mooier dan je beseft. Je bent het alleen zo gewend dat je het bijna niet meer ziet. Kijk om je heen en bedenk hoeveel moeite, tijd en aandacht alles je gekost heeft om het te krijgen zoals je het nu ziet. En ja, er is altijd ‘meer’ en ‘beter’, maar is dat ook écht noodzakelijk?

we doen: alles voor een gelukkige (familie-)bijeenkomst

Op tv zien we groepen mensen die gezellig samen kerst vieren. De bladen staan vol met tips om de tafel te dekken en het huis te versieren, spelletjes om met een groep te doen en verhalen van wat gelukkige mensen allemaal meegemaakt hebben met kerst. Ook dat is heel verleidelijk, zeker als je de rest van het jaar misschien wel alleen bent, of je vrienden en familie niet vaak ziet. Velen van ons hebben precies dat wat er in de media wordt voorgespiegeld de rest van het jaar nooit. Maar dat willen we wel heel graag! En daar hebben we veel voor over…

En dus halen we zo’n groep in huis, of gaan naar met de hele familie bij een ander familielid op bezoek. Zo ontstaan vaak groepen die we anders nooit zo bij elkaar hebben. Iedereen moet gezellig zijn, iedereen moet het naar de zin hebben en iedereen moet aardig doen. Dit kan nogal wat stress opleveren. Want ga maar na: je bent de hele tijd bezig om met alles en iedereen rekening te houden, wie wel of niet naast elkaar aan tafel kan zitten, of wie dan maar Eerste Kerstdag of Tweede Kerstdag mag/kan komen. Druk bezig met regelen dat het een gelukkige bijeenkomst gaat worden.

En ook hier begint het met jouw eigen keuze. Wees je er vooral van bewust dat je een keuze hebt. Waar word jij nou écht gelukkig van? Gelukkig en ontspannen samen zijn met veel mensen vraagt tijd en investering; het vraagt herhaalde bijeenkomsten en oefening, het gaat je niet lukken met één (kerst)bijeenkomst per jaar. Maak het behapbaar en redelijk.

En als je graag samen bent in een heel klein gezelschap of juist alleen; wat anderen er van vinden is niet van belang; als jij er maar gelukkig mee bent.

alles om maar gelukkig te zijn…

Het vraagt nogal wat, zo’n ideale kerst. Er zijn zelfs al links en rechts berichten te vinden over hoe je geld kunt lenen voor de ‘dure decembermaanden’. Of hoe je goedkoop je huis er goed uit laat zien. Of hoe je zo vroeg mogelijk gaat voorbereiden om maar op tijd klaar te zijn. We worden verlekkerd met beelden. Geprikkeld om actie te ondernemen. Verleid met wat we verwachten.

En ondertussen hebben velen van ons nog niet eens geld voor een gewone gezonde maaltijd. We hebben een huis dat niet gezellig is, en dat ook niet zal zijn met kerst. En die familieruzie zal ook niet ineens overgaan.

Ook zijn er mensen die een verplichte vrije dag hebben en daarmee een dag minder inkomsten ontvangen. Of mensen die juist zeer teleurgesteld zijn omdat ze met kerst moeten werken, terwijl ze eigenlijk wel eens een dag vrij willen zijn.

Dan zijn er nog de mensen die zich bij voorbaat al zorgen maken over het geld dat ze gaan uitgeven terwijl ze het helemaal niet hebben. En zich dus afvragen hoe ze de maand januari tot een goed einde zullen brengen.

Veel mensen krijgen stress, angsten of maniakale gevoelens; allemaal vanwege kerst. Allemaal omdat ze niet kunnen voldoen aan dat ideaalbeeld dat ze in de media krijgen voorgeschoteld. En zo vindt veel van de kerststress zijn oorzaak in ‘doen zoals het hoort’, ‘wat zal [vul namen in] er van denken’, ‘zo doen wij dat altijd’ of ‘het moet zo’.

Geluk is niet te koop. Gelukkig zijn en tevreden voelen zit in jou en niet in de dingen om je heen; zelfs met het meeste geld in de wereld is dat niet te koop. Ook niet met kerst.

Een kerst zonder stress is een kerst zonder verwachtingen of pretenties. Wees er ontspannen over, doe wat goed voelt voor jou en de meeste mensen om je heen zullen blij zijn met de persoon die je daarmee bent. Want samen lekker eten kan ook op andere dagen van het jaar. En de kerstvakantie is niet de enige tijd van het jaar dat het gezellig kan zijn.

‘en jij, Sander?’ hoor ik je vragen, ‘wat doe jij dan?’

Al meer dan 30 jaar eet ik op Eerste Kerstdag boerenkool met worst. Ontstaan in de tijd dat ik thuis woonde en mijn moeder en ik allebei in een winkel werkten; we hadden geen tijd om boodschappen te doen en al helemaal geen zin om (na al die drukke dagen in de winkel) ook nog eens in de keuken te gaan staan. En daarna is het een traditie geworden: met kerst eet ik boerenkool.

Kerstkaarten, die verstuur ik al meer dan 25 jaar niet meer; liever zo door het jaar heen aandacht voor een ander dan bundels met kaarten versturen en ontvangen. Nog een aantal jaren heb ik een paar kaarten gestuurd naar oude tantes. Ze zaten vast in hun gewoonten en ik kreeg ze niet uitgelegd dat ik liever op een andere manier aandacht aan ze zou geven. En ach, waarom zou ik een oud mens willen veranderen?

Het huis versieren heb ik de laatste 15 jaar ook al steeds minder gedaan. En de kerstboom zetten we niet meer op sinds er geen (schoon)ouders meer zijn die met kerst langskomen.

Tegenwoordig ben ik elke kerst bij mijn vader in Amerika, dat is onze ‘grote jaarlijkse vakantie’. En dan nog niet eens omdat het Kerstmis is (want ook hij viert het niet en zet geen dennenboom in huis), maar omdat het voor mijn bedrijf de rustigste periode is en het klimaat waar mijn vader woont het meest aangenaam. Hele praktische redenen dus.

‘k Merk vooral de laatste jaren dat ik wel opgevoed ben met het besef dat het belangrijk is om gezelligheid in huis te brengen. Maar ik merk bij mijzelf ook een steeds grotere weerzin om te moeten voldoen aan beelden die mij opgelegd worden door anderen. Misschien daarom ook wel dat ik steeds minder tv kijk?

Een grote familie heb ik niet, een (grote) groep vrienden en kennissen wel. Maar die zal ik nooit samen uitnodigen. De laatste keer was tijdens ons trouwen, meer dan 15 jaar geleden. Zelfs verjaardagen vier ik niet meer. Liever ga ik in een klein gezelschap samen eten of wat drinken; écht aandacht voor elkaar hebben en de tijd nemen voor een goed gesprek met interesse in de ander. In ‘koetjes en kalfjes’-praten ben ik steeds slechter aan het worden…

En nee, jij hoeft zeker niet kerst te ‘vieren’ zoals ik dat doe. Maar ik hoop dat je kunt zien dat het beeld van kerst wat je in de media tegenkomt niet een ideaal beeld is. En je kunt, nee je mág, je de frustraties besparen om daaraan te willen voldoen.

Maar uiteindelijk… waar gaat kerst nou eigenlijk over? Voor mij over de kleine dingen. Zoals aardig zijn voor andere mensen, het hele jaar door. En daarom wens ik dat je fijne kerstdagen zult hebben, elke dag van het jaar. 🙂