Herdenken is stilstaan bij dat wat geweest is. Je gedachten laten gaan over gebeurtenissen uit het verleden, en je daar goed bij voelen.
Afgelopen maandag was het een jaar geleden dat mijn moeder overleden is.
De tijd om afscheid te nemen was kort; de gezamenlijke laatste weken werden voornamelijk geconsumeerd door bezoeken aan het ziekenhuis, onderzoeken, gesprekken met doktoren en ander medisch opgeleiden. Samen moest over te nemen beslissingen worden gesproken. En knopen doorhakken over die beslissingen. Wat moet er nu gebeuren en wat misschien straks . Er was niet eens tijd om na te denken of de beslissingen wel goed waren; we moesten voort. Niet wetend dat er zo weinig straks was.
Uiteindelijk is ze, toch nog onverwacht snel, 5 weken na het stellen van de diagnose overleden aan darmkanker in een zeer vergevorderd stadium.
Als enig kind, met zo goed als geen familie, is het regelen van een uitvaart gemakkelijk. Zeggen ze. Je hebt immers met niemand rekening te houden behalve met de wensen van de overledene en hoe je het zelf graag zou zien. Natuurlijk, ik kan mij daar wel enigszins in vinden; er zijn geen ruzies over de muziek tijdens de uitvaart of over wie de klok moet krijgen. Maar het is toch alleen.
Toen de dag na haar overlijden de uitvaartverzorger bij mij aan de eettafel koffie dronk kwam de vraag wat er met de as moest gebeuren. Daar had ik, of mijn moeder, nog nooit over nagedacht. Ter plekke nam ik een besluit: haar as moest een jaar na haar overlijden verstrooid worden in het plantgat van een rode beuk.
Waarom een jaar? Omdat je dan alles een keer hebt meegemaakt wat er in een jaar gebeurt. Zonder dat zij er bij is. Na een jaar kun je de eerste rouw afsluiten. Symbolisch met een daad.
Een graf had zij (maar ik ook) niets mee, evenmin als met een urnengalerij. Ze was echter gek op de natuur, maar vooral op bomen. En van die bomen kon een rode beuk, als solitair in het landschap, haar het meest bekoren.
De uitvaart heb ik geregeld als een zo persoonlijk mogelijke gebeurtenis. Toegespitst op hoe zij was en wat zij belangrijk vond. Zo hebben de aanwezigen een keuze mogen maken uit haar verzameling stenen die zij altijd en overal gevonden heeft. Er was de mogelijkheid om die stenen achter te laten op de kist of mee te nemen als aandenken.
Afgelopen maandag hebben we een 4½ meter hoge rode beuk geplant in de weilanden tussen Leusden en Amersfoort. Op nog geen 10 minuten afstand van haar geboortehuis. In het plantgat hebben we haar as verstrooid en de stenen achtergelaten.
Aan de (letterlijke) laatste woorden van mijn moeder geef ik nog steeds graag gehoor: ‘Doe iedereen de groeten!’.
Reacties